فروغ مسلم زاده
با توجه به بحران شدید آب که در کشور وجود دارد نباید انتظار خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی داشته باشیم.حوزه کشاورزی دچار مشکلات فراوانی است که در کنار افزایش هزینه‌های تولید، کشاورزان را دچار مصیبت مضاعف کرده و عرصه را برای رشد و رونق تولید تنگ کرده است.
مشکلات مطرح حوزه کشاورزی حاشیه سود بالای سوداگری، ضعف در سیستم حمل و نقل و بازار محصولات کشاورزی می‌باشد. فعالان این عرصه بر این باور هستند که حضور سوداگران موجب مشکلات متعدد حوزه کشاورزی شده و شرایط تولید را به دور از صرفه اقتصادی برای تولیدکننده و مصرف کننده ساخته است.
متولیان این امر نیز از جمله دلایل افزایش نرخ محصولات در بخش کشاورزی را حضور دلالان و واسطه‌گران می‌دانند و براین باورند که به موجب واسطه‌گری این افراد، نرخ محصولات سیر صعودی و گاه افزایش ۲۰۰ درصدی پیدا کرده است. البته که مشکلات حوزه کشاورزی به یک الی دو مورد ختم نمی‌شود و موارد بسیاری را در برمی‌گیرد که رفع و حل‌شان در گرو اراده جدی دولت و گام‌های عملی مسئولان است.
از دیگر مشکلات مطرح بخش کشاورزی، نبود ابزارهای به روز و پیشرفته می‌باشد که در شرایط حال حاضر امکان تولید و رقابت با بازارهای جهانی را از کشاورز سلب کرده است.
کارشناسان کشاورزی براین باورند که واردات ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی می‌تواند فضای رقابتی در سطح جهانی را رقم بزند و پیشرفت تولید در سطح داخلی و تعادل عرضه و تقاضا را فراهم سازد.
برخی نیز معتقدند که قوانین موجود در حوزه کشاورزی منسوخ شده و به منظور پیشرفت بیشتر می‌بایست در گام نخست قوانین بازنگری شوند.نفوذ دلالان در بخش کشاورزی که دسترنج تولید کنندگان را به ثمن بخس خریداری و پولهای کلانی به جیب می زنند سالهاست ریشه دوانده و تولید را روز به روز ضعیف تر می کند، کشاورزان سال به سال سفره شان تنگ تر و دلالان بر مدل ماشین های لوکسشان اضافه می شود.فشار دلالان بر بخش کشاورزی چنان است که گفته می شود ۸۵ درصد سود تولید را به جیب می زنند و تنها ۱۵ درصد به جیب کشاورز می رود تفاوت ۳ تا ۱۰ برابری قیمت از سر مزرعه تا مصرف کننده هم کاملا گویای این مطلب است.
جولان واسطه‌ها و دلالان بی‌دغدغه در بازار محصولات کشاورزی به نحوی شده که کشاورز با وجود ماه‌ها تلاش بی‌وقفه و تحمل استرس‌های زیاد گرمایی و سرمایی و پس از برداشت محصول به سود واقعی و مورد انتظار نمی‌رسد.سود کلان در دلالی و واسطه گری در سالهای گذشته بسیاری را که می توانستند چرخ تولید را به حرکت در بیاورند به این سمت کشانده است. جوان امروز کار واسطه گری را به کار در مزرعه آباء و اجدادی ترجیح می دهند. این در حالی است که امنیت غذایی امروز یک ابزار تهدید کشورها و نیاز اساسی جمعیت روبه فزون است. دلالان در زنجیره از مزرعه تا سفره مردم نقش دارند. هر چه حضور دلالان و واسطه گرها شدت بیشتری داشته باشد، ضرر و زیان به تولید کننده نیز بیشتر خواهد بود. رابطه تنگاتنگی میان سود حاصله یا ضرر حاصله برای تولید کننده و مصرف کننده وجود ندارد. در این میان گپی حاصل می‌شود که ممکن است واسطه‌ها این گپ را با اهداف و برنامه‌های مختلف پر می‌کنند.وجود واسطه گرها و دلالان هر چه بیشتر باشد ضرر آن برای تولید کننده بیشتر خواهد بود. یکی از مهمترین علل و عوامل نارضایتی متأثر از ضرر حاصل از تولید کننده و کشاورزی واسطه گری هاست.
بنابراین باید باید دلالان منصف در بازار وجود داشته باشند تا با خرید منصفانه از کشاورز و افزایش جزئی قیمت، این محصولات را به صورت مستقیم به بازار مصرف عرضه کنند.با توسعه دانش و فناوری می توان با کمک گرفتن از اپلیکیشن ها و استارت آپ ها بخش کشاورزی را بیش از پیش درآمدزا کرد، اگر پول به این بخش سرازیر شود سرمایه گذاری ها افزایش می یابد و مانع از مهاجرت کشاورزان به شهرها خواهد شد.مشکل اصلی امروز کشاورزان این است که با هزاران زحمت تولید می کنند اما چیزی عایدشان نمی شود. بخش عمده ای از این پول ها به جیب واسطه ها می رود. تفاوت قیمت محصول از سرزمین تا رسیدن به دست مصرف کننده قبلا تا ۳۰۰ درصد می شد اما اکنون این تفاوت به ۱۰۰۰ درصد هم رسیده است.دلالی در حوزه کشاورزی به انحای مختلف صورت می‌گیرد که شاید ساده‌ترین و البته شایع‌ترین آنها خرید محصول کشاورزی در مزرعه با قیمتی پایین و فروش آن در بازار میوه و تره بار با قیمتی بالا باشد.
