فروغ مسلم زاده //آفتاب جنوب ۲۴
سواد رسانه ای نوعی تکنیک عملی و مهارت بسیار ویژه است که در عصر حاضر یکی از مهمترین آموزشها در جهان تلقی میشود. سواد رسانه ای به فرد این توانایی را میدهد.ما در دنیایی زندگی میکنیم که اطلاعات بر زندگی ما حاکم است. دور نگه داشتن خود از انبوه اطلاعاتی که ما را احاطه کرده است غیرممکن شده است. وقتی در معرض اطلاعات زیادی قرار میگیریم، ذهن ما درهم میشود و توانایی تفکر انتقادی را از دست میدهیم. به همین ترتیب، وقتی اطلاعات زیادی در دسترس دانشآموزان امروزی باشد، تبدیل شدن به افراد بیطرف و ایجاد یک ذهنیت عینی برای آنها دشوار میشود.
سواد رسانه ای نوعی مهارت است که در دنیای مدرن تبدیل به یکی از مهم ترین آموزشهای مورد نیاز همگان شده است، چرا که به کمک سواد رسانه ای میتوان حقایق پشت پرده انواع رسانهها را دانست. سواد رسانه ای برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد و با توجه به زمینههایی که در آن اتفاق می افتد تعدیل میشود. همچنین در معرض مناقشه است، زیرا در بازتابهای نظری و عملی خود، بحثهای جاری در مورد رسانه، جامعه و آموزش را ارائه میدهد.
سواد رسانه ای نقطه همگرایی رویکردهای انتقادی در آموزش و ارتباطات است. ارتباط نزدیکی با مفهوم تفکر انتقادی دارد. در این راستا، از یک مجموعه نظری چند رشتهای، ابزارهای مفهومی را میگیرد که آموزشی را که آن را مشخص میکند، چارچوب میدهد. در حالی که مطالعات علمی در مورد موضوعات مطرح شده در آموزش رسانه در جوش و خروش باقی میماند.
سواد رسانه ای نوعی تکنیک عملی و مهارت بسیار ویژه است که در عصر حاضر یکی از مهمترین آموزشها در جهان تلقی میشود. سواد رسانه ای به فرد این توانایی را میدهد که تحلیل مناسبی از مطالب منتشر شده در انواع شبکههای رسانه ای را داشته باشد.
روزانه مطالب بسیار زیادی در حوزه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و یا حتی اخبار مربوط به افراد مشهور و بازیگران در طول روز انتشار مییابد که برخی از آنها شایعات فاحشی هستند و واقعیت ندارند. در سال های اخیر به وفور شاهد این موضوع بودهایم که بسیاری از صحبتهای افراد در شبکههای رسانه ای دچار تحریف میشود و با کم و زیاد کردن و منقطع کردن این سخنان مفهوم کلی مطلب و خبر کاملا عوض میشود.
رسانه قدرت این را دارد که در کوتاهترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت، اخبار و مطالبی را منتشر کند و این هنر و تشخیص مخاطب است که بتواند واقعیت را از شایعه تشخیص دهد.
در واقع رسانه تیغ دو لبهای است که میتواند در یک چشم بر هم زدن شایعه ای را در قالب واقعیت بیان کند و بالعکس. در سالهای اخیر سو استفادههای زیادی از رسانه شده است که باعث شده بسیاری از افراد جان خود و امنیت خود را نیز در این راه از دست بدهند.
رسانهها این پتانسیل را دارند که بر دانش آموزان تأثیر منفی بگذارند که میتواند مشکلات مختلفی را ایجاد کند. دانش آموزانی که سواد رسانه ای دارند قادر خواهند بود نیازهای خود را ارزیابی کرده و اقدامات مناسب را انجام دهند. آنها میتوانند تأثیر رسانهها را بر نحوه تصمیم گیری خود کاهش دهند. تبلیغکنندگان اغلب از رسانهها برای ترغیب مصرفکنندگان به خریدهای غیرضروری استفاده میکنند، و دانشآموزان بهویژه در این مورد مستعد هستند. در موقعیتهایی مانند این، اهمیت سواد رسانه ای آشکار میشود، زیرا دانشآموزان را قادر میسازد تا در مورد انتخابهای زندگی خود تصمیمگیری آگاهانه بگیرند.
نقش سواد رسانه ای
آیا می دانید نقش سواد رسانه ای چیست؟ متأسفانه بسیاری از رسانههای موجود امروزه سلامت روان جوانان را تهدید میکند. مطالعات نشان دادهاند که بین استفاده زیاد از رسانههای اجتماعی و اضطراب و افسردگی رابطه وجود دارد. در رسانههای اجتماعی علاوه بر اذیت و آزار، بحث مقایسه کردن خود با دیگران بسیار مد شده است. این روزها افراد در شبکههای اجتماعی حضور بیشتری دارند. زندگی مخاطبان خود در شبکههای اجتماعی را میبینند و زندگی خود را با آنها مقایسه میکنند و دچار افسردگی میشوند.
زیرا شرایط خوب آنها را که میبینند و خود را مقایسه میکنند مشاهده میکنند که از مخاطبان خود خیلی عقب هستند، در صورتی که اینگونه نیست. چه کسی میداند پشت پرده فیلمهای مخاطبان چه چیزی است؟ آنها فقط دارند برای پیشرفت شبکههای خود فیلم بازی میکنند. آیا واقعیت زندگی آنها هم همینطور است؟ مطمئناً اینگونه نیست که جلوه میکنند. اما متاسفانه نوجوانان و جوانان فریب ظاهر را میخورند و با مشکلاتی روبه رو میشوند.
متأسفانه امروزه، افراد زمان بیشتری از وقت خود را صرف شبکههای اجتماعی به خصوص اینستاگرام میکنند. زمانی که وارد اینستاگرام میشوند با خودشان می گویند که ۲۰ دقیقه در اینستاگرام باشیم اما زمانی که سرگرم کلیپها و محتوای آن میشوند ساعتها میگذرد و یک آن یادشان میآید که از کارهای خود عقب افتادهاند. آنها غرق محتواهای فضای مجازی میشوند و از آنها الگو میگیرند و در زندگی خود آن را به تصویر میکشند. کودک، نوجوان، جوان و پدر و مادر هر کدام از شبکههای مجازی الگویی را انتخاب میکنند و رفتار و روشهای آنها را در زندگی پیاده میکنند و اینگونه باعث میشود که از نظر فکری تفاهم نداشته باشند و نظرات مخالف و گاه بحثهای جدی بین انها پیش آید.
داشتن سواد رسانه ای به افراد کمک می کند تا با شناخت و تفسیر صحیح به موضوعات مختلف بپردازیم و از زندگی در کنار یکدیگر به جای بحثها و ایجاد اختلاف لذت ببریم. اگر خانواده ها بدانند سواد رسانه ای چیست بهتر میتوانند با آن کنار بیایند و در روزمره به مشکل نخواهند خورد.