مریم آقاجانی // آفتاب جنوب ۲۴
کمبود معلمان مسئله امروز و دیروز نیست و همیشه در سیستم آموزشی وجود داشته؛ با این حال آموزش و پرورش در سال‌های اخیر فکرى براى چالشى که قرار است با آن مواجه شود نکرده. تقریبا از سال تحصیلی ۸۹-۹۰ معضل کمبود معلم برای مدیران و مسولان نمایان شد. یک محاسبه ساده مشخص می‌کرد که بین سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۲ بخش زیادی از معلمان بازنشست می‌شوند و با جایگزینی نیروهای جدید بخشی از این مشکل حل خواهد شد اما آموزش و پرورش با به کارگیری نیروهای پیمانی و حق التدریسی توانست به صورت موقت مشکل کمبود معلم را رفع کند. یکی از اشتباهات بزرگ آموزش و پرورش موافقت با بازنشستگی پیش از موعد معلمان بود. حالا با این چالشی که آموزش و پرورش مواجه شده مجبور است از نیروهایی که تخصص چندانی در اداره کلاس ندارد استفاده کند. از سوی دیگر، با توجه به اینکه حجم دانش آموزان ما از ۱۲ میلیون به ۱۶ میلیون نفر رسیده، معلمان حاضر در سیستم آموزشی جوابگوی این تعداد از دانش آموزان نیست.
در شرایطی که بحران کمبود معلم مانند کلافی به دور آموزش و پرورش پیچیده است، پیشنهاد‌ها برای کاهش سن تحصیل گره کمبود معلم را کورتر می‌کند.مدتی است که صحبت از کاهش سن تحصیل به ۵.۵ سال در میان است. این مسئله واکنش‌های زیادی را از سمت دغدغه‌مندان این حوزه در پی داشته است.آموزش و پرورش به عنوان نهاد تامین و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز کشور، وزارتخانه‌ای حیاتی و حساس محسوب می‌شود. با توجه به گستردگی اثرگذاری تصمیمات آن بر جامعه، باید نسبت به قوانین و تصمیمات آن با دقت عمل کرد؛ چرا که جایی برای آزمون و خطا وجود ندارد؛ بنابراین ضروری است قبل از اجرایی کردن هر تصمیم نسبت به تمام ابعاد آن بررسی‌های لازم را انجام داد و درباره‌ی آن‌ها اندیشید.از دیگر مشکلاتی که پیش روی آموزش و پرورش است، مسئله‌ی زیرساخت و امکانات مدارس و محیط‌های آموزشی است. سازمان نوسازی مدارس استاندارد فضای آموزشی را این طور بیان می‌کند که به ازای هر دانش آموز ۸.۵ مترمربع فضا مورد نیاز است. این میزان در حال حاضر کمتر از ۵.۵ متر مربع است. با توجه به آمار گزارش شده ما با کمبود مدرسه و فضا‌های آموزشی رو به رو هستیم.
معضل آینده آموزش و پرورش، مازاد معلم
چند وقت پیش، وزیر آموزش و پرورش در سخنرانی گفته بود که تا سال ۱۴۰۵ کمبود معلم داریم اما از سال ۱۴۰۵ چون با کمبود دانش‌آموز مواجه می‌شویم و این کمبود نیرو جبران می‌شود،تا جاییکه دوباره مازاد معلم داریم. تیموریان مى گوید:اگر اینطور که وزیر گفته در سال ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۵ با حجم زیادی از معلم‌ها مواجه می‌شویم از حالا و قبل از اینکه این اتفاق رخ دهد آموزش و پرورش باید تمهیداتی اتخاذ کند. ساده‌ترین آن این است که از ورودی دانشگاه فرهنگیان کم شود.
