فروغ مسلم زاده //
با توجه به اینکه مساله مهم این روزها، بیماری همه گیر کرونا است و همه به نحوی نگران سلامتی خود هستیم باید بدانیم که یکی از عوامل ایجاد کننده و تشدید کننده این وضعیت، مشکلاتی است که در سبک زندگی مان وجود دارد و اصلاح سبک زندگی چه به لحاظ روانی و چه به لحاظ فیزیکی می‌تواند یکی از راه های پیشگیری از این بیماری باشد. اما ترویج فرهنگ زندگی به سبک کرونا باید به شیوه‌های مختلف به مردم آموزش داده شود که این مهم نیز در وهله اول نیازمند پذیرش آن از سوی مردم دارد. امری که اگر مورد بی اعتنایی مردم قرار گیرد نه تنها ممکن است زندگی آنها بلکه زندگی اطرافیان آنها را تحت شعاع قرار دهد.
این روزها تمام کشور درگیر بیماری و گسترش و شیوع کرونا است و استان هرمزگان به مدد رعایت پرونکل های بهداشتی توسط عده زیادی از شهروندان تاکنون در وضعیت نارنجی قرارداشته و جزو استانهای قرمز اعلام نشده است.
اما دوسه روزی که امار روزانه تلفات ناشی از مرگ کووید ۱۹ رشد جزیی داشته وبنا به گفته سخنگوی دانشگاه علوم پزشگی هرمزکان این روند رفته رفته هرمزگان را در وضعیت قرمز و بحران بیماری و مرگ و میر قرارخواهد داد.
عرضه قلیان بی محابا در ساحل بندرعباس
هروقت از روز که به حاشیه ساحل بندرعباس که این روزها از آب و هوای بهاری بر خوردار است بروی ناخودآگاه ردیف قلیانهای سفالی و شیشه ای توجهت را جلب می کند. عرضه قلیان که به هشدار کارشناسان امر مدتهاست نخلف بوده و از توزیع و فروش ان در کافی شاپها و قهوه خانه ها جلوگیری شده اما در بندرعباس به راحتی و آسانی در دسترس متقاضیان که عمدتا رنج سنی ۱۵-۳۰ سال می باشند قرار میگیرد.
نه دستگاههای نظارتی و نه بهداشتی خودرا درگیر این مورد نکرده و بیشتر سرگرم مسایل داخلی و اداری خود بوده و به فقط به تکرار شعارهایی همچون (کرونارا شکست می دهیم، ماسک بزنید و… ) بسنده می کنند.
باید گفت دادن شعارهای زیبا راهگشا نبوده و نیست ، تجربه ۹ماهه در کشور نشان داده که حتی عرضه ماسک ها در سطح شهرها و استانها هم خالی از اشکال نیست ، بعضا تاریخ مصرف گذشته یا غیراستاندارد و تقلبی بوده که بازهم دستگاههای متولی دراین خصوص سکوت اختیار کرده اند و به تکرار شعار نخ نمای در خانه بمانیم بسنده کرده اند بدون انکه تدبیری راهگشا بیاندیشند.
قلیان به راحتی در دسترس شهروندان قرار میگیرد و غروبها حاشیه ساحل پاتوقی برای دختران و پسران و حتی خانواده هاست که از دستفروشان مواد غذایی همچون انواع نوشیدنی های سرد و گرم و نان های محلی، نخود و تخمه و… را بی هراس و استرس تهیه می کنند و در کنار خانواده و بعضا مهمانان خود نوش جان می نمایند.
تردد در شناورها بدون رعایت پروتکل ها
روزانه سفر های دریایی زیادی به جزایر قشم و هرمز از اسکله حقانی بندرعباس انجام می شود که عمدتا یا مردم بومی این جزایر یا توریست های داخلی به انگیزه اقتصادی و کسب درآمد بیشتر بوده که صاحبان شناورهای مسافربری به امید سود بیشتر بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی و پروتکل های بهداشتی اقدام به سوار نمودن مسافر ان در کنار هم می کنند و گوششان هم به هشدار های بهداشتی کارشناسان هم بدهکار نیست.
مسئله ای که موجب ابتلا و گسترش بیش از حد کرونا ویروس در فضاهای با ازدحام بالا می باشد هر شناور بالغ بر ۶۰مسافر را به مدت یکساعت در یک کابین محدود و تنگ نگه داشته وبی انکه تهویه مناسبی هم داشته باشد و احتمال ناقل بودن هر مسافر می تواند تعداد زیادی را مبتلا و موجب سرایت بیماری به خانواده های مسافران شده و در ابعاد گسترده تر شاهد شیوع بسیار بالای بیماری فقط از طریق عدم رعایت بهداشت فردی و فاصله اجتماعی در شناورها می باشد.
برگزاری مراسم عروسی و جشن ها
یکی دیگر از مواردی که موجب گسترش بیماری کرونا در سطح شهر و استان هرمزگان می شود برگزاری جشن های عروسی در ابعاد زیاد و جمعیت هایی بالای ۲۰۰-۳۰۰نفر ه در روستاها می باشد که بنا به سنت های دیرینه دو سه روز برگزاری جشن و مراسم و ازدحام فامیل عروس و داماد و میهمانان موجب سرایت و انتقال بیماری شده و بعداز هر مراسم در هر منطقه ای شاهد افزایش مبتلایان و امارروزانه بیماری هستیم.
به گفته مریمی کارشناس بهداشتی درمانگاه خیریه در بندرعباس یکی از راه‌های مواجهه و مقابله با ویروس کرونا تغییر سبک زندگی، الگوها و عادتواره‌های رفتاری است. امری که می‌تواند بیش از پیش از طریق آموزش و جامعه پذیری در طولانی مدت حاصل شود.
وی می گوید: با وجود تاکید ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر شست و شوی مرتب دست‌ها، رعایت فاصله فیزیکی، ماسک گذاری و دوری از کارها و سفرهای غیر ضروری باید بدانیم به طور کلی تغییر ذهنیت و باورهای افراد اصلا کار ساده‌ای نیست و نیازمند یک کار فرهنگی بلند مدت است. زیرا یکی از ویژگی‌های فرهنگ، که همه صاحبنظران بر آن توافق دارند، اکتسابی بودن آن است و این به معنای نقش مهم آموزش در ایجاد الگوها و عادتواره‌های رفتاری جدید در یک جامعه است. اصولا اعضای جامعه در برابر دگرگونی فرهنگ مقاومت و مخالفت می‌کنند و آموزش می‌تواند در انتقال رفتارهای مطابق با الگوهای مدنظر سیاست‌گذاران جامعه نقش اصلی و اساسی را داشته باشد. اما آموزش چیزی است که شخص با انس گرفتن با یک فرهنگ آن را دریافت می‌کند نه با مواجهه رسمی با آن. پس می‌توان ادعا کرد که فرایند آموزش که منجر به جامعه‌پذیری افراد می‌شود، امری فرهنگی است که در طول زمان شکل میگیرد و ارتباط محکمی با باورها و اعتقادات آن جامعه دارد.
سبک زندگی طبقات مختلف جامعه در مواجهه آنها با کرونا موثر است
علی اکبرمیرزایی استاد دانشگاه در حوزه علوم اجتماعی در خصوص سبک زندگی و ابعاد آن گفت: سبک زندگی واژه‌ای است که برای نخستین بار توسط یک روانشناس اتریشی بکار گرفته شد. این مفهوم در معنای کلی به نظرات، علائق، رفتارها و جهت گیری‌های رفتاری در یک فرهنگ اشاره دارد. یعنی در واقع سبک زندگی، شیوه خاص زندگی یک فرد، گروه یا یک جامعه خاص است که می‌توان آن را به طبقات مختلف جامعه نیز نسبت داد. از این نظر که افراد طبقات مختلف، عادت‌ها و سلایق متفاوتی دارند.
وی افزود: این شیوه زندگی اکنون در مواجهه افراد با کرونا و سطوح مراقبت‌های شخصی آنها نیز آشکار است. برای مثال برخی افراد قبل از مهمانی و بعد از مهمانی تست کرونا می‌دهند این افراد آگاه و البته عمدتا بدون مشکلات مالی همواره از بهترین و مجهزترین امکانات برخوردار هستند. این در حالی است افراد در طبقات پایین تر اقتصادی جامعه، شیوه‌های رفتار متفاوت‌تری اتخاذ می‌کنند. آنها عمدتا به دلیل مشکلات اقتصادی ناچار هستند تا ساعات بیشتری از روز را در بیرون از منزل به دلیل کار سپری کنند. آنها توانایی خرید داروهای گران قیمت و بستری شدن در بیمارستان های خصوصی را ندارند و ناچارند بیماری‌های خود را اغلب به روش سنتی و آنچنان که فکر می‌کنند، درمان کنند.
وی گفت: بنابراین می‌توان گفت سبک زندگی به شیوه خاص زندگی و به طور کلی رفتارهای افراد در موقعیت های مختلف مربوط می شود که نمونه بارز آن کرونا و نحوه رفتارهای و مراقبت‌های بهداشتی افراد است.
ترس از مرگ و میر افراد را به سمت تغییر سبک‌های زندگی سوق می‌دهد
میرزایی در خصوص دلایل تغییر سبک زندگی افراد گفت: گاهی تغییر سبک‌های زندگی به دلیل فشارها و شرایطی است که بر افراد وارد است. از آن جمله بیماری کرونا و تاثیرات حاصل از آن است که سبب شده تا حدودی رفتارهای افراد تغییر کند. برای مثال در آداب معاشرت، اهمیت رعایت مسائل بهداشتی سبب شده دیگر فرد نتواند مانند گذشته روبوسی هنگام سلام و احوالپرسی داشته باشد، حتی اگر خودش هم میل به انجام این کار را داشته باشد، دیگران حاضر نیستند که این رفتارها و حالات را از وی بپذیرند. بنابراین خود فرد ناچار است در بخش‌هایی از زندگی خود تغییرات عمده‌ای ایجاد کند. این تغییرات با توجه به شرایط حال حاضر از کوچترین سطح گرفته تا گسترده ترین سطح را شامل می‌شود که از آن جمله قرنطینه‌های طولانی مدت و دورکاری‌ها است. علاوه بر شرایط حاکم، از طرفی ترس از مرگ و میرایی همیشه در وجود افراد وجود دارد و این امر سبب می‌شود افراد نسبت به رفتارهای خود تا حدودی بازنگری داشته باشند و سعی نمایند از الگوهای بهتر و سالم تری پیروی کنند. در شرایط کرونا نیز ترس از مرگ، افراد را تا حدی به سمت تغییر الگوهای رفتاری خود کشانده است.
دکتر نوروزیان مدیرروابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان هم گفت: وی اظهار داشت: به مردم توصیه می کنیم به فکر سلامتی خود باشند، اکنون واکسن در اولویت نیست، پیشگیری حرف اول را در کنترل کرونا می زند، استفاده از ماسک و پرهیز از حضور از اجتماعات دو اصل مهم در به زانو درآوردن این بیماری است.
وی گفت: از مردم می خواهیم به سفر نروند و در هیچ مراسمی شرکت نکنند، زیرا این دو موضوع باعث انتقال سریع کرونا به یکدیگر می شود. اکنون تلاش همه جانبه علمی و عملی قابل توجهی را برای پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا در کشور شاهد هستیم و در کنار آن، حفظ آرامش روانی جامعه نیز برای گذر از بحران این روزها بسیار حائز اهمیت است.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت: حفظ سلامت افراد حاضر در خط مقدم مبارزه و یا افرادی که به واسطه نوع فعالیت و شغل شان هر روز و هر لحظه در معرض خطر هستند نیز باید به عنوان عضوی از جامعه مورد توجه باشد و این روزها که نیاز به همدلی بیشتری در فضای جامعه احساس می شود، هر یک به نوبه خود می توانیم با اقداماتی هر چند ساده از رعایت بهداشت فردی و اجتماعی گرفته تا کاهش رفت و آمدهای غیرضروری به مراکز حساس و پر رفت و آمد کرونا را از پای در آوریم.
وی در پایان تاکید کرد: با رعایت اصول بهداشتی می توان مراقب سلامتی بود و کرونا را دور کرد
