یکی از مخربترین روشهای صید که به زیستگاه و ذخائر آبزیان صدمات جبران ناپذیری وارد میکند صید ترال یا کفروب است. صید ترال به استثناء اعلام قانونی برای صید میگو، در مابقی فصول سال که تخمریزی آبزیان به ویژه میگو است ممنوع بوده و سبب نابودی مولدها و زیستگاههای آبزیان میشود.
حضور کشتیها و صیادان خارجی در آبهای خلیج فارس چند سالی است که به دغدغه ساحلنشینان تبدیل شده و مطالبهگریهای بسیاری برای ممانعت از فعالیت این کشتیها صورت گرفت.
صید ترال به نوعی از صد آبزیان با یک تور ماهیگیری بزرگ به شکل قیف گفته می شود که از دو طرف به تختههایی متصل و معمولاً به دنبال شناور در بستر دریا کشیده میشود. این نوع صید برای محیط زیست دریایی خسارت های سنگینی به همراه دارد.
استفاده از ترال به واسطه اثرات زیستمحیطی بحثبرانگیز است. از آنجا که ترال کف شامل کشیدن ابزار سنگین ماهیگیری در کف دریا است، میتواند تخریبهایی در مقیاس بزرگ از جمله شکستن مرجانها، خسارت به زیستگاه و حذف جلبکهای دریایی در کف اقیانوسها ایجاد نماید. مهمترین اجزای تأثیرگذار ترال نیز تختههای صید هستند، که میتواند چندین تن وزن داشته باشند و شیارهای عمیقی در کف دریا ایجاد کنند.
طبق آمار ۸۰ درصد از ساکنین شهرهای جنوبی خلیج فارس و عمان به صیادی مشغولند و ارزآوری این چنینی جز اینکه خطری برای محیط زیست خواهد بود، معیشت خانوادههای زیادی را تهدید میکند.
صید انواع ماهی، میگو و دیگر آبزیان به روش ترال و بدون مجوز، قاچاق و جرم محسوب میشود. صید ترال که در فصل میگو انجام میشود در مدت معینی برای جلوگیری از وارد شدن خسارت به ذخائر آبزیان اعلام میشود و صید خارج از فصل تعیین شده جریمههای سنگینی دارد.
صید با روش ترال در کشور به مسئلهای جنجالی تبدیل شده است. به اعتقاد کارشناسان بهدلیل عدمنظارت بر عملکرد صیادان ایرانی و چینی این شیوه صید باید به کلی متوقف شود. در روش صید ترال، از تور ماهیگیری بزرگی به شکل قیف استفاده میشود که به پشت شناور بسته شده و در اعماق مختلف آبزیان را با ضریب پوشش ۹۰درصدی صید میکند. صید ترال «میانزی» و «کفزی» هر دو به اکوسیستمهای دریایی آسیب وارد میکند و با توجه به شرایط مدیریت و نظارت کنونی باید بهطور کلی برچیده شود.
بر اساس دستور قوه قضاییه هرگونه صید ترال در کشور ممنوع اعلام شده است.به گفته یکی از کارشناسان شیلات ایران این روش صید، مخرب محیط زیست است و حتی مورد تایید سازمان شیلات نیز نیست ولی با این وجود صیادان غیر مجاز و حتی گاهی صیادان مجاز اقدام به صید آبزیان با این روش میکنند. در صید ترال شبکه اصلی تورهای صید شبکه بسیار ریزی است که اجازه عبورماهیانی که ابعاد کوچک دارند را نمیدهد و از اینرو هر موجود زندهای که داخل دریا است را پارو و وارد تور صید میکند.
رییس سازمان محیط زیست هرمزگان: صید ترال مخرب است
حبیب مسیحی دراین خصوص اظهارداشت: صید ترال ممکن است در کوتاه مدت درآمد اقتصادی زیادی به دنبال داشته باشد اما در بلند مدت صدمات جبران ناپذیری به دریا وارد میکند و صیادان زیادی با کاهش درآمد و یا از دست دادن شغل مواجه میشوند.
وی افزود: نظارت بر حوزه صیادی برعهده سازمان شیلات است و قانونگذار یگان حفاظتی ویژهای را برای این سازمان پیشبینی کرده است. این یگان حفاظتی مکلف است که در دریا گشتزنی و روش صید و مجوزهای آن را کنترل کند اما یگان حفاظت سازمان شیلات تاکنون نتوانسته است که عملکرد خوبی در این حوزه داشته باشد. این سازمان معتقد است که کمبود نیرو – با توجه به وسعت دریاهای کشور – و کمبود تجهیزات و سوخت از جمله علتهای این موضوع است.
از آنجایی که صید ترال یک صید مخرب محیط زیست است و به شدت تنوع زیستی دریاها را تحت تاثیر قرار میدهد، قوه قضاییه به این موضوع ورود و صید ترال را در کشور ممنوع اعلام کرد همچنین این قوه دستوری صادر کرده و از نیروهای نظامی دریا خواسته است که به محض مشاهده صید ترال در دریاها کشتی را متوقف کنند و افراد متخلف را به مراجع قضایی تحویل دهند. تاکنون نیز تعدادی از کشتیهایی که اقدام به این کار کرده بودند، متوقف شدهاند و امیدواریم که بتوانیم با این اقدامات با افرادی که اقدام به صید ترال در دریاها میکنند، برخورد کنیم.
مرادی نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس: علیرغم عدم صدور مجوز بازهم ضید ترال آغاز شده است
نماینده مردم بندرعباس در مجلس، گفت: گزارشهای دریافت کردهایم که صید صنعتی در آبهای شرق استان هرمزگان آغاز شده، در حالی که مجوز صید جدید سنتی سالیان سال است که صادر نشده است.
احمد مرادی نماینده مردم بندرعباس، حاجی آباد، قشم، ابوموسی و بندرخمیر در مجلس شورای اسلامی، در خصوص صید ترال در خلیج فارس و دریای عمان، گفت: صیادان سنتی همواره نگران هستند زیرا وضعیت صید در دریا وضعیت مناسب نیست و میزان درآمد صیادان کاهش یافته است.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه قیمت تجهیزات لازم صید صیادان در استانهای خوزستان، بوشهر، هرمزگان و قسمتی از سیستان و بلوچستان افزایش قیمت بسیار زیادی داشته است، ادامه داد: بخشی از مشکل صیادان مربوط به بیمه آنها بوده و بخش دیگر در خصوص نبود صید است.
وی با تاکید بر اینکه یکی از دلایل نبود صید به دلیل صید بیرویه کشتیهای موسوم به چینی است که با تجهیزات پیشرفته تمامی گونههای آبزی را رد دریا را صید میکنند، عنوان کرد: عملکرد کشتیهای صیادی خارجی باعث شده تا صیادان سنتی امکان صید نداشته باشند.
مرادی افزود: مشکل صید کشتیهای صنعتی در دوره وزیر جهاد کشاورزی قبل نیز وجود داشت که منجر به دریافت کارت زرد وزیر شد، البته در برههای از زمان میزان صید صنعتی کاهش پیدا کرد.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه صیادان صنعتی از خلاءهای موجود در کشور استفاده میکنند، عنوان کرد: گزارشهای دریافت کردهایم که صید صنعتی در آبهای شرق استان هرمزگان آغاز شده، در حالی که مجوز صید جدید سنتی سالیان سال است که صادر نشده است.
نماینده مردم بندرعباس، حاجی آباد، قشم، ابوموسی و بندرخمیر در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی و سازمان شیلات در مقابل صیدهای صنعتی پاسخگو باشند، گفت: باید یگان حفاظت قدرتمندی برای برخورد با صیادان صنعتی غیرقانونی تشکیل شود.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه کشتیهای صیادی صنعتی باید در عمق بیش از ۲۰۰ متر صیادی کنند اما با خاموش کردن ردیابهای خود در آبهای کم عمق حاضر میشوند که موجب نگرانی صیادان سنتی شده است، ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی باید حامی صیادان سنتی باشد و این نوع صید هویتی برای کشور بزرگ و باستانی ایران است.
صید ترال ذخیره گاه مرجانهارا نیز نابود کرده است
محمد صدیق مرتضوی رییس پژوهشکده اکولوژِی خلیج فارس نیز گفت: صید ترال منجر به از بین رفتن بستر دریا بهخصوص مرجانهایی که محل زادآوری اکثر گونههای آبزی است، میشود. به عقیده وی، صید ترال کل اکوسیستم دریایی را بر هم میزند. وی میگوید: در روش صید ترال بیشتر از میزان تخمین پایداری آبزیان صید میشود. درحالیکه مطالعات پایداری گونهها انجام شده است.
بخش قابلتوجهی از صید با هر روشی که انجام شود، شامل گونههای ضمنی است که در تور و قلاب ماهیگیر میافتد. ماهیگیران عموما این گونهها را زخمی و بیجان به دریا برمیگردانند. در صید ترال تعداد صیدهای ضمنی زیادتر است و به گفته این مقام مسئول، بر صید ضمنی ترال اصلا نظارت صورت نمیگیرد.
با اینکه این نوع صید در دنیا منسوخ شده، اما همچنان در ایران مورد استفاده قرار میگیرد. در هر مرتبه صید ترال موجودات بی گناهی از بین میروند و به طبیعت دریا و اکوسیستم هزاران آبزی خدشه وارد میشود؛ با این حال سازمانهای مردم نهاد محیط زیستی و نمایندگان مجلس ورود پر سر و صدایی به این مسئله نداشته اند. متاسفانه حضور کشتیهای صید ترال علاوه بر اینکه باعث نابودی منبع درآمد بومیان بلوچ شده، میتواند باعث گرایش جوانان بیکار به سمت قاچاق و اعتیاد بشود!