تاکنون توجه کردهاید که بیشتر اعضای پینترست زن اند نه مرد؟ یا اینکه ترولها معمولاً مرداند؟ در این نوشته، به برخی رفتارهای وابسته به جنسیت در رسانههای اجتماعی، انگیزههای پشت این فعالیتها و جایگاه آنها در درک وسیعتر ما از رفتارهای اجتماعی میپردازیم.
تاکنون توجه کردهاید که بیشتر اعضای پینترست زن اند نه مرد؟ یا اینکه ترولها معمولاً مرداند؟
در این نوشته، به برخی رفتارهای وابسته به جنسیت در رسانههای اجتماعی، انگیزههای پشت این فعالیتها و جایگاه آنها در درک وسیعتر ما از رفتارهای اجتماعی میپردازیم.
خبر در مقابل دوستی
تحقیقات نشان میدهند که مردها رسانههای اجتماعی را بیشتر برای کسب اطلاعات به کار میبرند در حالی که زنان از این پلتفرمهای اجتماعی برای ارتباط با دیگر افراد استفاده میکنند. همچنین مطالعات حاکی از آنند که وقتی مردها در شبکههای اجتماعی حساب کاربری باز میکنند، بیشتر به دنبال ایجاد روابط جدید هستند، ولی زنها بیشتر روی حفظ روابط موجود تمرکز میکنند.
طبق پژوهشی که فیسبوک انجام داد، کاربران مؤنث در پلتفرم خودشان بیشتر مسائل شخصی خود (مانند ماجراهای خانوادگی و روابطشان) را به اشتراک میگذارند، ولی مردها دربارۀ موضوعات انتزاعیتر (مانند سیاست) گفتگو میکنند.
تیم تحقیقات فیسبوک ۱.۵ میلیون از استاتوسهای جدید پلتفرم خود را تحلیل و آنها را بسته به موضوع دستهبندی کرد. سپس هر موضوع بر اساس ترجیحات جنسیتی و واکنشهای مخاطبان ارزیابی شد. نتایج نشان دادند که مردان و زنان به موضوعات خاصی علاقۀ بیشتری نشان میدهند، بهعلاوه کاربران موضوعاتِ مشخصاً «زنانه» (مثل جشنهای تولد و تفریحات خانوادگی) را بیشتر لایک میکنند در حالیکه دربارۀ موضوعات مشخصاً «مردانه» (مثل ورزش و تفکرات عمیق) بیشتر نظر میدهند.
البته نمیتوان اینطور برداشت کرد که زنان آنقدر به موضوعات انتزاعی علاقه ندارند که آنها را به اشتراک بگذارند. شاید یکی از دلایل کمحرفی کاربران زن در فضای آنلاین بازخوردهای منفی باشد. در واقع، زنان وقتی نظرات خود را اظهار میکنند، بیشتر نظرات مزاحم دریافت میکنند. یک مثال واضح آزمایشی در توییتر است که روزنامهنگار بریتانیایی، مارتین بلام انجام داد. بلام یک حساب جعلی درست کرد که وانمود میکرد در آن توییتهایی را از زنان یا مردان سلبریتی منتشر میکند. وقتی او نویسندۀ یک توییت را خانم معرفی میکرد، نظرات توهینآمیز و حتی نظرات ضدزن و وقیح افزایش شایان توجهی داشتند.
تحقیقی که گاردین انجام داد نیز همین نتیجه را تأیید میکرد: تحلیل ۷۰ میلیون نظر خوانندگان در وبسایت گاردین نشان داد که از هر ۱۰ روزنامهنگارِ مورد توهین ۸ نفر زن بودند.
سلفیها
بسته به اینکه زنان و مردان دوست دارند در رسانههای اجتماعی دربارۀ چه موضوعاتی صحبت کنند، پلتفرمِ انتخابی آنها هم متفاوت خواهد بود. کاربران خانم عموماً پلتفرمهای تصویری را ترجیح میدهند، اما مردان به رسانههای متنمحور گرایش بیشتری دارند. در واقع، پینترست، فیسبوک و اینستاگرام مبنای کاربری زنانهتری دارند، اما مجلات گفتگوی آنلاین مانند ردیت۲ یا دیگ۳ کاربران مرد بیشتری دارند.
حال چرا زنان بیشتر گرایش دارند محتوای تصویری تولید کنند و به اشتراک بگذارند؟ جامعهشناسی در دانشگاه تلین به نام کاترین تیدنبرگ بر این باور است که شاید پاسخ، نقش سنتی زنان در خانواده باشد: در تمام جوامع در طول تاریخ زنان مسئول گرفتن عکسهای خانوادگی بودند. بدینترتیب، اینستاگرام تداوم مدرن فعالیتی زنانه است که با عمومیت یافتن عکاسی آغاز شد.
همچنین شاید این حقیقت کمک کند بفهمیم چرا زنان بیش از مردان سلفی میگذارند: برای مثال در پروژۀ تحقیقات روی سلفیها، ۳۸۰۰ سلفی اینستاگرام از ۵ شهر جهان بررسی شدند و مشخص شد تعداد سلفیهای زنانه همواره به شکلی معنادار بیشتر است. حتی مطالعهای اخیر در دانشگاه دولتی اوهایو نشان میدهد مردانی که زیاد سلفی میگیرند احتمالاً شخصیتهای خودشیفته یا جامعهستیز دارند.
اما استعداد عکاسی تنها چیزی نیست که باعث میشود دخترها خوب ژست بگیرند.
فریب خوردن به خاطر چند لایک بیشتر
انگیزۀ ما از ارسال هر محتوایی-به ویژه عکس- این است که روی دیگران به خوبی تأثیر بگذاریم.
اما مردان و زنان از نظر عرضۀ خود در رسانههای اجتماعی با هم متفاوتند. برای نمونه، زنان بیشتر عکسهای پرتره با نگاه مستقیم به دوربین ارسال میکنند، اما مردان آن عکسهای تمام قدی را ترجیح میدهند که دیگر افراد هم در کنارشان باشند. همچنین کاربران مرد بیشتر عکسهای خارج از خانه ارسال میکنند که آنها را در فضایی ماجراجویانهتر نشان میدهد.