درحالی بندرعباس القابی نظیر “پایتخت تجارت کشور” و”شاهراه اقتصادی ایران” ،”قطب اقتصاد ایران” را یدک می کشد که هیچکس به فکرش نمی رسد که مناطق حاشیه ای وبافت های فرسوده این شهر در وضعیت بسیار نامناسب وگاهی بحرانی قرار داشته باشد.در این شهر محلاتی وجود دارد که مسئولان کمتر به آنجا می روند وبازدید می کنند ودر ایام انتخابات فقط کاندیداها می روند و وعده های دل خوش کن می دهند وپس از رای آوردن ،همه وعده ها به فراموشی سپرده می شوند.اهالی این محلات از شورای شهر هم گله مندند که به محلات شان نمی آیند و مشکلات شان را نمی بینند ودر جلسات شورا برای برون رفت از این معضلات ،چاره ای نمی اندیشند.ساکنان بافت های حاشیه ای وفرسوده شهر بندرعباس همواره از بی توجهی به این مناطق گلایه مندبوده وخواستار توجه متولیان مربوطه بوده اندکه متاسفانه کمترمحقق شده است.
هنوز در این محلات کوچه های خاکی وجود دارد وفاضلاب ها روان هستند.محله ای مانند سنگ کن هنوز کوچه هایش خاکی است وکودکانش در خاک ها بازی می کنند.برخی ها چندین نسل در این منطقه زندگی کرده اند، اما هنوز امکانات وخدمات مناسبی دریافت نمی کنند.در بارندگی های شدید، محله شان را سیل محاصره می کند وتاکمر خانه ها در آب می رود.در این مناطق چندان از پارک و زمین ورزشی و… خبری نیست و کودکان،نوجوانان وجوانان هم جایی برای تفریح و ورزش ندارند.مردم مجبورند از وسط خور عبور کند وبه سمت دیگر محله بروند.از روی خور، چند پل چوبی گذاشته اند که لرزان است وخطر افتادن عابران وبخصوص کودکان وجود دارد.در برخی از این مناطق تیرهای برق فرسوده شده اند وترانس برق بر روی زمین قرار گرفته است وخطرآفرین است.ساکنان محلات ” آیت ا… غفاری”، “کمربندی”، “چاهستانی ها” ،”نخل پیرمرد “و… هم منتظر احداث خیابان از این محلات هستند که کمتر محقق شده است.در محلات حاشیه ای روشنایی وجود ندارد وهمین موضوع باعث افزایش ناامنی وبزه می شود.کوچه های برخی از محلات به پاتوق معتادان تبدیل شده است که در آن استعمال وتزریق می کنند.کودکان وخانواده ها برای گذر از کوچه ها مجبورند از میان این معتادانی بگذرند که کسی آنها را مجرم یا بیمار نمی داند وبرای درمان یا جمع آوری شان اقدامی نمی کند.
مناطق حاشیه ای همواره در حاشیه توجه مسئولان بوده اند و ساکنان این مناطق از بسیاری از امکانات وحقوق محروم هستند. درصورتیکه تاکیدات بنیانگذار انقلاب اسلامی و رهبرمعظم انقلاب بر رسیدگی به زاغه نشینان و محرومان جامعه است، اما گویا مسئولان این هدف را نتوانسته اند بخوبی وآن طورکه انتظارمی رفت در این مناطق بدرستی اجرا کنند وهمین موضوع باعث بروز مشکلاتی برای حاشیه نشینان شده است و زندگی مناسبی را ندارند وبه خواسته هایشان چندان توجه نمی شود. درصورتیکه همین قشر بیشترین حضور را درصحنه های مختلف از جمله انتخابات ،راهپیمایی ها،مراسمات مذهبی و… دارند وبایستی بیشتر موردتوجه مسئولان قرار گیرند.
نوسازی بافت فرسوده
نوسازی بافت های فرسوده در بندرعباس هم به کندی صورت می گیرد ونیاز است که به این روند سرعت داده شود. دربرخی از مناطق هم که نوسازی متوقف است. بافت فرسوده “آیت ا… غفاری” بندرعباس که بعد از زلزله اوایل دهه هشتاد در” بم ” و داغ شدن بحث احیای بافت های فرسوده ،بحث نوسازی این محله نیز داغ شد که بانهایت تاسف هیچ طرح گره گشایی برای نوسازی در این مرحله اجرا نشد. دریک دهه اخیر حتی ساکنان این منطقه نتوانستند از تسهیلات نوسازی بافت های فرسوده بدلیل نداشتن سند و سنددارنشدن املاک شان استفاده کنند.ساکنان این منطقه قدیمی که ۳٨شهیدرا هم تقدیم انقلاب کرده اند، دهها نامه در ادوار مختلف به مسئولان ارشد کشور واستان برای تعیین تکلیف شدن این محله نوشتند که متاسفانه تاثیر چندانی نداشت.حتی دیدارهایشان بامسئولان هم در حد وعده هایی ماند که ساکنان تحققش را ندیدند.در دولت های قبل و این دولت که اعلام می شد ساکنان بافت های فرسوده و سکونت گاه های غیررسمی می توانند سند املاک خود رابگیرند، اما باز دوباره این محله از این طرح بی نصیب ماند.
شورای شهرهم که مصوبه ای داشت که گره های کور این محله را بازنکرد.زیرا براساس این مصوبه درحال حاضر کسانی که می خواهند برای خانه شان سندبگیرند در گام نخست بایستی متری بین صدتا دویست هزار تومان به ازای هرمترمربع از خانه شان پرداخت کنند تا بتوانند برای گرفتن سند اقدام کنند وباآن سند از تسهیلات نوسازی بافت های فرسوده استفاده کنند. ازطرفی دیگر درصدبالایی از ساکنان این بافت ها افرادی ضعیف ومستمند هستند که خانه هایشان بدلیل فرسودگی درحال تخریب هستند که در بارندگی های اخیرهم تعدادی از دیوارها وسقف ها تخریب شدندو بدلیل عدم توانایی دربازسازی، چشم انتظار خیرین ماندند .چنین خانواده هایی چطورمی توانند دههامیلیون تومان رابابت اقدام برای اخذ سند ونوسازی خانه هایشان پرداخت کنند؟
گرچه بیش از یک دهه موضوع نوسازی این بافت مطرح شده است،اما اقدامی عملیاتی انجام نشده وکوچه های محله به پاتوق معتادان تبدیل شده است .بخشی هم مواد فروشان ازبن بست بودن محله سوء استفاده کرده اند ومشکلات امنیتی،اجتماعی وفرهنگی را ایجاد کرده اند.مسئولان ارشد شهر هم چشم خودرابرروی این مشکلات بسته اند.درصورتیکه اگر چندین خیابان در محله احداث شود و به خانه ها براحتی سند داده شود وخانه ها نوسازی شوند ویا مجتمع های درمانی،فرهنگی، تجاری،مسکونی و… احداث شود، درواقع انقلابی عمرانی درمحله ایجاد می شود و وضعیت دگرگون می شود.
مردم انتظار دارند که جایگاه قطب وشاهرگ اقتصاد کشور هم حفظ شود وچنین مناطقی در این شهر وجود نداشته باشد وبرای رفع مشکلات این بخش چاره اندیشی شود.بایستی مسئولان استانی وکشوری با عزمی ملی و تخصیص اعتبارات لازم در این بخش اقدام نمایند.هرمزگان هرساله بیشتر از درآمد مصوب، درآمدش را به خزانه واریز می کند واین درحالیستکه براساس قانون بایستی 50درصد از مازاد درآمد استان به استانی که این مازاد درآمد را داشته است برگردد که برنمی گردد واگر برگردد ،مسئولان می توانند برای عمران وآبادانی این مناطق هزینه کنندتا ساکنان مناطق حاشیه ای وبافت های فرسوده عدالت را لمس کنند و از تبعیض دور شوند.چرا کودکان ونوجوانان این مناطق مجبورند که در خاک وفاضلاب های روان بازی کنند و از پارک وزمین ورزشی وفضاهای فرهنگی وتفریحی محروم باشند؟
حاشیه نشینان بندرعباس بیشتر از روستاهای اطراف به این شهر مهاجرت کرده و مهمترین عامل مهاجرت آنان فقر اقتصادی و عدم منابع درآمدی و معیشتی است.زندگی در مناطق حاشیه ای و فقیرنشین با تمایلات کجروانه پیوندی ناگسستنی دارد ، وضع اجتماعی نامناسب مانند پایین بودن سطح تحصیلات، نبود امکانات تفریحی و سرگرم کننده، داشتن مسکن غیرمتعارف، وجود محیط غیربهداشتی و جمعیت زیاد در خانوار، آبستن آسیب های اجتماعی فراوانی در بندرعباس است.حاشیه نشینی را نمی توان حذف کرد،بلکه باید آن را ساماندهی کرد.بافت های فرسوده را بایستی نوسازی کرد.مسئولان نباید به گونه ای عمل کنند که ساکنان این مناطق تصور کنند که مسئولان بین آنها وسایر مناطق در خدماتدهی تفاوت قائل هستند. کودکان وجوانان این مناطق بایستی دیده شوند وبرای اشتغال شان هم بایستی دوره های مهارت آموزی توسط فنی وحرفه ای در دل این محلات برگزار شود.در یک کلام حاشیه نشینان نباید ازهیچ حقوق شهروندی محروم باشند واز امکانات مناسب در بخش های مختلف بهره مند شوند.
