این روزها بحث برسر محاسن ومعایب فضای مجازی و کارکردهای مثبت ومنفی آن است . بحثهایی که تاکنون بصورت علمی نتوانسته به اثبات برسد و تجربه نشان داده ورود به هر فضای جدید وتازه ای رویکردهای خاص خودش را دارد .استفاده های مثبت ومنفی در کنار ونوع فرهنگ استفاده کاربران می تواند اثبات کننده اثرات خوب یا بد یک ابزار یا فضا باشد.
این روزهابه لطف گوشی های اندروید وپیشرفته دیگر کمتر کسی است که به دنیای عجیب ، جذاب و ناشناخته مجازی ورود نکرده باشد و چند ساعتی را در این محیط وقت گذرانی نکرده باشد. همه ما به نوعی این تجربه را داشته وداریم وچه خوب است که با استفاده بجا وسازنده ازاین فضاها وابزارهای ارتباطی بتوانیم مشکل را حل کرده ویا گره گشای شهروندی باشیم.
بارها دراین فضاها دیده شده در گروه های دوستانه عده ای با جمع آوری کمک های مردمی ومشارکت آنها خانواده هایی را ازفشار فقر ونداری نجات داده اند ویا بیماران را یاری رسانده اند . در ابعاد رسمی تر این گروه ها می توان به انعکاس مشکلات شهری اشاره کرده که با کوچکترین اشاره و انعکاسی در کمترین زمان ممکن مسئولانی که در گروه های مجازی حضوردارند اقدام به پاسخگویی و تنویر افکار عمومی می کنند ویا بعضا دیده شده بلافاصله نسبت به مشکلات منتشر شده دراین فضاها اقداماتیدرجهت رفع ورجوع آنها صورت گرفته است . امروزه هر شهروندیک خبرنگار است وبا انعکاس تمامی مسایل ومشکلات شهری در توسعه شهر خود شریک وسهیم هستند . هفته گذشته عکسی در فضای مجازی منتشر یافت که نشان می داد دستگاه خودپرداز یکی از بانکها در فضایی نامناسب تعبیه شده بطوریکه شهروندان از کارکردن با این دستگاه عاجز بوده ، بلافاصله در کمترین زمان ممکن شاهد بازسازی و برطرف شدن این نقیصه بودیم . این طرزبرخوردها نشان می دهد که فضاهای مجازی کارکردهای مثبت وسازنده ای داشته و اگر با رویکرد فرهنگی ، آموزشی و ترویجی بکار گرفته شود چه بسا در جهت رفع مشکلات وبهسازی محیط و… اقداماتی صورت می گیرد.
بنابراین باید گفت فضاهای مجازی خوب و بد زیادی داشته که بستگی به نوع استفاده کاربران می باشد ؛ چه بسا نیمه پر لیوان را ببینیم اثرات مثبت این فضاهارا می توان ترسیم کرد و اگر نیمه خالی را ببینیم باید گفت فضایی مخرب و نامناسب برای گروه های سنی خاص می باشد.
در هر صورت امروزه دیگر نمی توان از فضاهای مجازی دوری جست وزندگی روزمره ناخودآگاه با این فضاها عجین شده است به طوری که بسیاری از خدمات شهری و دولتی بصورت الکترونیک ارائه شده و راحتی و ارزان بودن این خدمات شهروندان ومسئولان را بسوی دولت الکترونیک پیش می برد .بنابراین مجهز شدن شهروندان به سواد رسانه ای و چگونه بهره بردن از این فضاهاو ابزارهای ارتباطی یکی از ملزومات زندگی شهرنشینی است که باید همه شهروندان از آن بهره مندشده تا بتواننداز فضاهای مجازی بسلامت و ارامش خاطراستفاده کنند.
فروغ مسلم زاده
